Biowar w trosce o pszczoły – skuteczność, działanie i zastosowanie produktu

Biowar to paski z amitrazą stosowane w ulach w celu ograniczania populacji roztocza Varroa destructor. Stosuje się je zazwyczaj po ostatnim miodobraniu oraz wczesną wiosną przed pożytkiem, zawieszając w uliczkach międzyramkowych na 6–8 tygodni. W praktyce polowej notuje się skuteczność średnio 82–93% (do ok. 95% w optymalnych warunkach), przy czym wyniki są zmienne między rodzinami, m.in. ze względu na powierzchnię czerwiu i różnice w aktywności pszczół.

Co to jest Biowar i kiedy się go używa?

Biowar to preparat w formie pasków nasączonych substancją czynną – amitrazą (około 400–500 mg w pasku). Przeznaczenie: zwalczanie pasożyta Varroa destructor w rodzinach pszczelich. Paski zawiesza się w ulach w strefach intensywnego ruchu pszczół, co ułatwia kontakt owadów z materiałem i przenoszenie substancji na roztocza.

Okresy aplikacji wynikają z cyklu życia pszczół i roztoczy: jesienią po ostatnim miodobraniu oraz wiosną przed pierwszym pożytkiem towarowym. Celem jest ograniczenie obciążenia warrozą przed zimowlą i przed sezonem pożytkowym.

Jak działa amitraz w Biowarze?

Amitraz działa kontaktowo na roztocza żerujące na pszczołach. Po zetknięciu z powierzchnią paska pszczoły przenoszą substancję w obrębie kłębu i plastrów. Zainfekowane roztocza odczepiają się od gospodarza i osypują w ciągu ok. 2–72 godzin od kontaktu. Taki mechanizm jest zależny od aktywności pszczół i sposobu rozmieszczenia pasków.

Istotne jest, że skuteczność może się różnić między rodzinami. Czynniki wpływające na wynik to m.in. obecność czerwiu krytego, kondycja rodziny, wentylacja ula i pogoda, które modulują intensywność kontaktu pszczół z paskami.

Skuteczność i czynniki wpływające na wynik leczenia

W badaniach terenowych odnotowuje się skuteczność w granicach około 82–93%, a w sprzyjających warunkach do 95%. Wynik nie jest stały w każdej pasiece – bywa niższy przy dużej ilości czerwiu, w rodzinach o mniejszej aktywności lub przy nieregularnym kontakcie z paskami. Dlatego zaleca się jednoczesne leczenie wszystkich rodzin w pasiece, co ogranicza reinwazję roztoczy między ulami.

Praktycy łączą stosowanie pasków z monitoringiem osypu roztoczy na wkładkach dennicowych lub poprzez testy cukrowe/alkoholowe. Dane z monitoringu pomagają ocenić, czy zakończyć ekspozycję po 6–8 tygodniach, czy zastosować kolejne działania zgodnie z zaleceniami i kalendarzem pasiecznym.

Poprawna aplikacja: dawka, miejsce i czas

Standardowe dawkowanie to 2 paski na ul. Paski wiesza się w uliczkach międzyramkowych w strefach największej ruchliwości – zwykle między ramkami z czerwiem lub gniazdem, tak aby pszczoły musiały przez nie przechodzić. Ekspozycja trwa 6–8 tygodni. Po tym czasie paski usuwa się z ula.

Rozmieszczenie dostosowuje się do siły rodziny i układu gniazda. W rodzinach silnych odstęp między paskami powinien pokrywać główny obszar aktywności. W trakcie ekspozycji unika się miodobrania towarowego z ramek, które mogłyby mieć kontakt z preparatem, zgodnie z instrukcją stosowania.

Bezpieczeństwo stosowania i higiena pracy

Podczas aplikacji należy stosować rękawice ochronne i unikać kontaktu preparatu ze skórą oraz oczami. Nie jeść, nie pić i nie palić w czasie pracy z produktem. Po zakończeniu czynności umyć ręce. Przechowywać paski w oryginalnym opakowaniu, poza zasięgiem dzieci i w warunkach zalecanych przez producenta.

Zużyte paski usuwa się zgodnie z lokalnymi wytycznymi dotyczącymi odpadów zawierających substancje biobójcze/leków weterynaryjnych. W przypadku przypadkowego kontaktu z oczami lub skórą postępować zgodnie z kartą charakterystyki i zasięgnąć porady medycznej.

Praktyczne wskazówki z pasieki

• Leczenie przeprowadzaj równocześnie we wszystkich ulach w pasiece, aby ograniczyć reinfekcję.
• Wybieraj momenty o ograniczonej ilości czerwiu krytego; poprawia to efekt kontaktowy.
• Kontroluj osyp roztoczy przed i po ekspozycji, aby ocenić obciążenie i zaplanować kolejne kroki.
• Zawieś paski tak, by pszczoły musiały przez nie przechodzić; unikaj martwych stref bez ruchu.
• Po zakończeniu ekspozycji usuń paski; nie pozostawiaj ich w ulu poza zalecany czas.

Najczęstsze pytania pszczelarzy

Czy Biowar można stosować profilaktycznie? W praktyce używa się go zarówno interwencyjnie, jak i w ramach cyklicznego ograniczania warrozy – po miodobraniu i przed pierwszym pożytkiem, z obowiązkowym monitoringiem porażenia.

Ile pasków umieścić w ulu? Zwyczajowo stosuje się 2 paski na rodzinę, rozmieszczone w strefie gniazda. Liczba i pozycja niekiedy wymagają korekty w nietypowych konfiguracjach uli, zgodnie z instrukcją producenta.

Jak długo trzymać paski? Zalecany czas to 6–8 tygodni. Zbyt krótka ekspozycja może ograniczyć efekt, a zbyt długa nie przynosi dodatkowych korzyści i nie jest zgodna z instrukcją.

Skąd rozbieżności w skuteczności? Wpływają na to m.in. ilość czerwiu, siła i dynamika rodziny, pogoda, wentylacja oraz technika aplikacji. Z tego powodu wyniki mogą się różnić między ulami w tej samej pasiece.

Gdzie szukać produktu i dalszych informacji?

Produkt znajdziesz w ofercie naszego sklepu jako Biowar. Przed użyciem zapoznaj się z aktualną ulotką i instrukcją producenta. W sprawach indywidualnych zastosowań kieruj się obowiązującymi wytycznymi, monitoruj porażenie Varroa i planuj zabiegi w cyklu rocznym pasieki.

Studium przypadku: uporządkowane działanie krok po kroku

Przykład z praktyki: pszczelarz po miodobraniu notuje wzrost osypu naturalnego. Podejmuje decyzję o jednoczesnym zastosowaniu pasków we wszystkich 20 rodzinach. Każdy ul otrzymuje 2 paski umieszczone w strefie czerwiu. Po tygodniu i czwartym tygodniu sprawdza wkładki dennicowe. Osyp spada, a po 7. tygodniu paski są usuwane. W następnym sezonie, na wiosnę przed pierwszym pożytkiem, planuje monitoring i ewentualne powtórzenie procedury, uwzględniając wyniki testów cukrowych.

Najważniejsze wnioski dla praktyki pasiecznej

• Biowar to paski z amitrazą przeznaczone do ograniczania Varroa destructor poprzez działanie kontaktowe.
• Używaj po miodobraniu i przed pożytkiem, z ekspozycją 6–8 tygodni i dawką 2 pasków na ul.
• Skuteczność jest wysoka, lecz zróżnicowana; na wynik wpływa m.in. czerw i rozmieszczenie pasków.
• Leczenie prowadź równocześnie w całej pasiece i opieraj decyzje na monitoringu porażenia.
• Przestrzegaj zasad bezpieczeństwa: rękawice, unikanie kontaktu ze skórą i oczami, właściwa utylizacja.